چه تفاوتی بین دو کیفیت 1080i و 1080p وجود دارد؟

اگر به دانلود فیلم بپردازید با پسوند حرف p و i برای دانلود و تماشای ویدیوی مربوطه روبرو می شوید. قطعاً این دو پسوند به یک معنی نیستند و حتی با داشتن‌ اندازه تصویر یکسان، دارای تفاوت‌های مهمی با یکدیگرمی‌باشند. هر دو فرمت 1080i و 1080p فرمت های نمایش با کیفیت بالا هستند و تصاویر را با پیکسل های 1080×1920 نمایش می دهند. پس یعنی رزولوشن آن ها یکسان است. اما تفاوت اصلی آن ها در چگونگی ساخت تصاویر بر روی تلویزیون است که باعث می شود سرعت پخش ویدیو متفاوت شود. برای درک بهتراین دو فرمت با ما همراه باشید.

منظور از پسوند i و p در فرمت HD چیست؟

فرمت i

این حرف که از ابتدای کلمه interlace (به معنی در هم آمیخته) گرفته شده نشان می دهد که در این فرمت تمام پیکسل ها و خطوط در یک زمان پردازش نمی شوند. به عنوان مثال 8 پیکسل را تصور کنید که هر کدام یک عدد مشخص از 1 تا 8 دارند. حالا اگر این 8 پیکسل را در حالت interlace پردازش کنیم. ابتدا پیکسلهای زوج را پردازش می کند، یعنی 2، 4 و 6 و 8 و سپس پیکسل های فرد 1، 3 و 5 و 7 مورد پردازش قرار می گیرند. با این روش تمام پیکسل ها با اختلاف زمان کمتری نسبت به یکدیگر پردازش می شوند. البته این روش یک مشکل دارد و آن هم ایجاد لرزش تصویر در هنگام افزایش اندازه تصویر وسرعت تعویض فریم ها است.

پس ویدیوهای 1080i به صورت مشبک یا Interlaced ارسال و دریافت می‌شوند و حرف i در انتهای عبارت 1080i نیز به همین موضوع اشاره می‌کند. 1080i از نظر تعداد پیکسل 1920 پیکسل در عرض و 1080 پیکسل در ارتفاع دارد و سرعت ویدیو نیز 30 فریم بر ثانیه است.

اسکن Interlace تکنیک مناسبی است برای انتقال تصاویر با کیفیت بدون نیاز به پهنای باند زیاد، چون تصویر در دو مرحله شکل می‌گیرد و در هر مرحله نصف پهنای باند مورد نیاز برای هر فریم استفاده می شود.

این تکنیک در ابتدا به عنوان یک فرم فشرده سازی داده ها برای تلویزیون های CRT و آنالوگ طراحی شد (در هر زمان تنها ارسال نیم سیگنال). چون در گذشته این تلویزیون ها نمی توانستند به اندازه کافی برای یک تصویر اسکن پیشرفته نمایشگر را انجام دهند. اما پس از حل مشکل پهنای باند و ایجاد تصاویر HD روش Progressive Scan جای Interlace را گرفت.

فرمت p

این فرمت نوع پیشرفته فرمت i است که امروزه در همه صفحه ها و تلویزیون های مدرن استفاده می شود. این حرف که از ابتدای کلمه progressive (به معنی تصاعدی یا پیشرفته ) می آید تمام خطوط و پیکسل ها را در یک زمان پردازش می کند. پس به همین علت تصاویری که براساس این فرمت ایجاد می شود فاقد هرگونه لرزش خواهد بود.

به طور کلی در فرمت progressive هر فریم تصویری به طور پیوسته ارسال می شود یا نمایش داده می شود.

تفاوت بین 1080i و 1080p؟

در بیان ساده بزرگترین تفاوت فرمت p با i در نحوه پردازش پیکسل ها و خطوط برای ایجاد یک تصویر “متحرک” سازگار و قابل مشاهده است.

اسکن interlaced تصاویر را در خطوط عمودی نمایش می دهد. به این صورت که تصویر را به ستون های جداگانه ای تقسیم می کند و سپس هر خط را با نرخ بسیار بالا (در 1.25 ام ثانیه) نمایش می دهد. در نتیجه خطوط فرد و زوج هر بار 30 بار در ثانیه رفرش می شوند که باعث می شود که سرعت فریم بدون پهنای باند اضافه دو برابر شود. اما اسکن پیشرفته، تصاویر را به صورت متوالی یکپارچه می کند. یعنی کل صفحه به یک باره رفرش می شود. که حتی گاهی اوقات آن را “HD واقعی” می نامند. بنابراین این فرمت می تواند به طور کارآمد اطلاعات را دو برابر 1080i با نرخ فریم یکسان مدیریت کند. به همین دلیل به پهنای باند بیشتری هم نسبت به 1080i نیاز دارد.

کدام یک بهتر است: 1080i یا 1080p؟

عیب اصلی 1080i هنگام نمایش حرکت سریع است. از آنجا که فقط نیمی از تصویر در یک زمان مورد نمایش قرار می گیرد، حرکت سریع می تواند باعث مواردی شود که “مصنوعات حرکتی” نامیده می شوند. همچنین فیلمهای ویدیویی بسیار کند و آهسته به نمایش در می آیند یا حتی گاهی سرعت نمایش بیشتر می شود. توقف های مکرر در حالت پخش ویدیویی از جمله مواردی است که در این فرمت دیده شده است.

اما 1080p با نمایش کیفیت تصویر بسیار بهتر در صحنه های سریع از این مشکل جلوگیری می کند. علاوه بر این، 1080p معمولاً روشن تر و واقع گرایانه تر است و کیفیت تصویر بالاتری (حدود 60٪ بهتر) دارد، که بیشتر مردم ترجیح می دهند.

چون همانطور که گفتیم در ویدیوی 1080p، دوربین در یک ثانیه 60 تصویر کامل گرفته و ذخیره می‌کند. اما در ویدیوی 1080i در هر ثانیه یک فیلد یا نیمی‌ از تصویر کامل گرفته می‌شود. اگر موضوع ویدیو معمولی باشد مشکلی پیش نمی آید، تلویزیون‌ها به‌ ترکیب فیلدها می پردازند و ویدیو را نمایش می‌دهند. اما مثلا اگر در یک ویدئو یک بازیکن با سرعت زیاد می‌دود. در یک لحظه دوربین یک فیلد از او ثبت کرده و در یک ‌شصتم ثانیه بعد، فیلد دیگری را ثبت می‌کند. با توجه به سرعت بالای ورزشکار، تفاوت بین دو فیلد زیاد است. حالا اگر تلویزیون دو فیلد را در یک فریم نمایش دهد به نظر می‌رسد که ویدیو دنده دنده شده و مخصوصاً لبه‌ی اجسام شبیه شانه می شود که این تصویر ناخوشایندی را ایجاد خواهد کرد.

اما با توجه به اینکه در 1080i هر فریم از تصویر به دو قسمت تقسیم و ارسال می‌شود. یعنی پهنای باند مورد نیاز برای هر فریم از تصویر نصف خواهد شد. پس پهنای باند مورد نیاز نصف 1080p است و در عین حال رزولوشن هم حفظ می‌گردد. بنابراین این اسکن به ویژه هنگامی که فناوری محدود است و با توجه به محدودیت پهنای باندی که در انتقال داده از طریق امواج وجود دارد بسیار کاربردی است و در طول تاریخ بیشتر استفاده شده است. حتی با پیشرفت های مداوم فناوری در این فضا، این اسکن اکنون به یک قالب اصلی برای نمایشگرهای دیجیتالی تبدیل و رزولوشن اصلی HDTV را تشکیل می دهد. ضمن اینکه تمام کانال های تلویزیونی HD در فرمت 1080i پخش می شوند.

و اما مهم ترین قسمت بخش هزینه است. در واقع هرچقدر پهنای باند کمتر باشد قیمت چیپ ها و سخت افزاری که برای پردازش یا نمایش آن سیگنال لازم است هم کمتر می شود. به همین دلیل استفاده از 1080i در لوازم صوتی و تصویری بسیار محبوب هست.

لازم به ذکر است که نمایشگرهای فلت یا تخت مانند LED، LCD و پلاسماها (متداول ترین تلویزیون های HD)، به صورت خودکار هر سیگنال 1080i ورودی را به 1080p تبدیل می کنند. تلویزیون های با کیفیت خوب (به طور کلی برندهای مشهور گران تر هستند) از پردازش هوشمندانه ای برای جایگزینی خطوط خالی استفاده می کنند. اما تلویزیون های ارزان تر به این خوبی عمل نمی کنند.

و در آخر اینکه هیچ کدام از این دو فرمت برنده قطعی نشده اند و کیفیت بین آن ها زیاد قابل تشخیص نیست. در واقع وقتی که تصاویری با فرمت 1080i می بینید چیز خاصی را از دست نمی دهید.